Generał Józef Kustroń należał do grona oficerów, którzy swoje życie poświęcili walce o niepodległość i obronę Rzeczypospolitej. Urodził się 16 października 1892 roku w Stryju, w ówczesnej Galicji. Od młodości był związany z ruchem niepodległościowym – należał do Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego, organizacji, które przygotowywały kadry przyszłego Wojska Polskiego.
Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich i walczył w szeregach I Brygady pod dowództwem Józefa Piłsudskiego. Szybko zyskał opinię doskonałego oficera i organizatora. Po tzw. kryzysie przysięgowym w 1917 roku został internowany, lecz wkrótce po odzyskaniu niepodległości w listopadzie 1918 roku ponownie stanął do służby.
W okresie wojny polsko-bolszewickiej 1919–1920 dowodził jednostkami piechoty, odznaczając się odwagą i zdolnościami dowódczymi. Po zakończeniu wojny pozostał w wojsku, obejmując kolejne stanowiska dowódcze. W latach trzydziestych był m.in. dowódcą 21. Dywizji Piechoty Górskiej stacjonującej w Bielsku. Jego oddziały uchodziły za jedne z najlepiej wyszkolonych i zdyscyplinowanych w całym Wojsku Polskim.
Kiedy 1 września 1939 roku Niemcy napadły na Polskę, generał Kustroń objął dowództwo nad 21. Dywizją Piechoty Górskiej, wchodzącą w skład Armii „Kraków”, a następnie Armii „Małopolska”. W trudnych warunkach odwrotu dowodził z niezwykłym spokojem i odwagą. Wyróżniał się osobistą troską o żołnierzy – często przebywał na pierwszej linii frontu, co zjednywało mu szacunek podkomendnych.
Podczas walk odwrotowych jego dywizja toczyła ciężkie boje z niemiecką 4. Dywizją Lekką i 2. Dywizją Pancerną. W połowie września 1939 roku oddziały Kustronia walczyły w rejonie Tomaszowa Lubelskiego, próbując przebić się w kierunku granicy węgierskiej. 16 września 1939 roku, podczas jednej z potyczek pod Oleszycami, generał Kustroń został śmiertelnie ranny, prowadząc swoich żołnierzy do natarcia. Zginął wśród walczących, nie opuszczając pola bitwy – co uczyniło go jednym z niewielu generałów Wojska Polskiego, którzy polegli w kampanii wrześniowej.
Po wojnie jego ciało zostało ekshumowane i z honorami pochowane na Cmentarzu Wojskowym w Oleszycach, a w 1953 roku przeniesione do mauzoleum w Nowym Sączu. Generał Kustroń został pośmiertnie odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari i Krzyżem Niepodległości.
Dziś generał Józef Kustroń pozostaje symbolem żołnierskiej odwagi, lojalności i patriotyzmu. Jego postawa w 1939 roku dowodzi, że nawet w obliczu klęski można zachować honor i wiarę w Polskę. W wielu miastach, m.in. w Nowym Sączu i Bielsku-Białej, jego imię noszą ulice i szkoły, a jego pamięć jest wciąż żywa wśród potomnych.
