Sybiracy

Określenie stosowane w odniesieniu do osób zesłanych na Syberię zarówno w carskiej Rosji, jak i ZSRR. Wielu sybiraków należy do Związku Sybiraków. Standardowe znaczenie słowa sybirak to mieszkaniec Syberii. W ZSRR Syberia była dalej centrum zesłań, powstał tam m.in. system łagrów, zarządzany przez Główny Zarząd Obozów – Gułag. Po agresji ZSRR na Polskę setki tysięcy polskich mieszkańców Kresów uległo przesiedleniu. Pierwsza deportacja miała miejsce 10 lutego, kolejne 13-14 kwietnia oraz w okresie maj-lipiec 1940 roku. Ostatnia odbyła się w maju i czerwcu 1941 roku. Do dnia dzisiejszego historycy nie potrafią ustalić liczby osób wywiezionych w głąb Rosji Sowieckiej według różnych wyliczeń, liczbę Sybiraków szacuje się: od 330 tys. przez 1 mln 80 tys. do nawet 1,5 mln.

Pokaż więcej

DZIENNIK HISTORII: ZOBACZ WIĘCEJ

10 Lipca 1866 (159 lat temu)

W czasie buntu zesłanych na Syberię polskich powstańców styczniowych zwanego też powstaniem zabajkalskim doszło do bitwy nad rzeką Bystrą w okolicach miasta Miszycha. Słabo uzbrojone oddziały buntowników próbowały stawić czoła Rosjanom. Niestety zakończyło się to sromotną klęską Polaków.

10 Lutego 1940 (85 lat temu)

Odbyła się pierwsza masowa wywózka ludności polskiej w głąb ZSRR. NKWD wywiozło około 120 tysięcy osób.

Miejsca pamięci: ZOBACZ WIĘCEJ

Tablica upamiętniająca prof. Witolda Żdanowicza

Zabrze

Głaz upamiętniający Sybiraków

Otmuchów

Tablica upamiętniająca deportowanych na Syberię

Brzeg

Kadr historii: ZOBACZ WIĘCEJ

Wieczór – Zakładanie kajdan

Deportowani z Kolonii Sobótka w pow. podhajeckim woj. Tarnopolskie przy pracy w tajdze

Transport więźniów odkrytymi ciężarówkami w okolicy Kotłasu w lutym 1940

DZIENNIK HISTORII POLSKI

12 Czerwca

1428 (597 lat temu)

Pod Gołąbcem (teren dzisiejszej Serbii) zginął słynny w całej europie Zawisza Czarny z Garbowa herbu „Sulima”. Uznawany za symbol polskiej rycerskości i słowności, legendarny rycerz poległ osłaniając odwrót armii króla Zygmunta Luksemburskiego przed tureckimi wojskami.

1611 (414 lat temu)

Wojska polskie pod dowództwem hetmana Stanisława Żółkiewskiego ruszyły do ostatecznego szturmu na Twierdzę Smoleńsk. Obrona miasta skapitulowała już następnego dnia. Po 20 miesiącach i 11 dniach oblężenia Smoleńsk, utracony w 1514 roku powrócił do Wielkiego Księstwa Litewskiego.

1933 (92 lata temu)

W Warszawie urodził się Jerzy Widejko ps. „Jureczek”, najmłodszy partyzant wileńskiej Armii Krajowej️. W 1944 r. jako 11-latek znalazł się w szeregach 3 Wileńskiej Brygady AK dowodzonej przez por. Gracjana Fróga ps. „Szczerbiec”. W oddziale pomagał rusznikarzowi oraz pełnił funkcję łącznika i zwiadowcy. W lipcu 1944 r. po rozbrojeniu wileńskiej AK trafił do obozu w Miednikach Królewskich. Po wyjściu z internowania ponownie pomagał partyzantom, aresztowany przez NKWD. Walczył m.in. w Puszczy Rudnickiej.

1940 (85 lat temu)

Niemcy na Stadionie Leśnym w Kielcach rozstrzelali 63 osoby, nie była to jedyna egzekucja dokonana w tym miejscu. Masowe mordy miały tu miejsce przez 4 lata. Zamordowano tu kilka tysięcy osób. Ofiarami byli głównie więźniowie kieleckiego więzienia Gestapo, ale też i zwykli mieszkańcy Kielc i okolic.

1941 (84 lata temu)

W Palmirach Niemcy rozstrzelali 30 więźniów Pawiaka, w tym 14 kobiet. Wśród ofiar byli m.in.: Witold Hulewicz, Stanisław Malinowski, Stanisław Piasecki i Jerzy Szurig.

1949 (76 lat temu)

W kolonii Zamłynie walce z żołnierzami Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, polegli członkowie zespołu sztabowego Komendy Powiatowej NZW „Noc” – „Tatry”: Zygmunt Dąbkowski ps. „Krym”, „Wstęga”, Bolesław Kulesza ps. „Pomsta” i Kazimierz Ampulski ps. „Tęcza”.

1959 (66 lat temu)

Zmarł wiceadmirał, dowódca Floty i Wybrzeża w latach 1920-25 Jerzy Świrski. Od 1925 do 1947 roku był szefem Kierownictwa Marynarki Wojennej.

1960 (65 lat temu)

Zmarł polityk i negocjator, a w czasie II wojny światowej osobisty doradca generała Władysława Sikorskiego, Józef Retinger.

WIĘCEJ HISTORII