ppor. Henryk Wieliczko ps. „Lufa”

ppor. Henryk Wieliczko ps. „Lufa”

Odznaczenia

Krzyż Walecznych
Krzyż Walecznych
Medal
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski

Urodził się 18 sierpnia 1922 roku w Wilnie. Działalność partyzancką rozpoczął we wrześniu 1943 w oddziale kpt. Wincentego Mroczkowskiego. W szeregach 5 Brygady Wileńskiej AK walczył od początku jej istnienia, Schwytany przez Sowietów, trafił do 6 batalionu zapasowego II Armii „ludowego” WP formującego się w Dojlidach k. Białegostoku. Tego samego dnia zdezerterował i dołączył do mjr. „Łupaszki”. Wiosną 1945 objął stanowisko zastępcy dowódcy 4 szwadronu w odtwarzanej na Białostocczyźnie 5 Brygadzie Wileńskiej AK. W trakcie służby w brygadzie otrzymał awans do stopnia wachmistrza oraz Krzyż Walecznych. Po drugim już rozwiązaniu brygady, we wrześniu 1945, kontynuował działalność niepodległościową w szeregach patroli dywersyjnych na Pomorzu. W końcu marca 1946 mjr „Łupaszka” powierzył mu zadanie przedarcia się przez teren Warmii i Mazur na Białostocczyznę, celem ściągnięcia na Pomorze zdemobilizowanych rok wcześniej żołnierzy 5 Brygady. Zebrawszy ochotników po raz drugi przemierzył samochodem teren Warmii i Mazur, docierając do miejsca formowania brygady w okolicach Sztumu. Dowodził pierwszym patrolem partyzanckim 5 Brygady Wileńskiej AK na Pomorzu, a następnie 4 kadrowym szwadronem. Jego akcje cechował dynamizm, umiejętność panowania nad rozwojem sytuacji oraz zdolność podejmowania błyskawicznych decyzji. Pododdział 5 Brygady jako jedyny dotrwał też do amnestii 1947, kiedy to uległ samorozwiązaniu. Po demobilizacji 4 szwadronu ppor. Wieliczko pozostał w szeregach działającej na Podlasiu i Białostocczyźnie 6 Brygady Wileńskiej AK. Zadenuncjowany przez agenta UB, 26 VI 1948 został aresztowany na stacji kolejowej w Siedlcach i postrzelony w trakcie próby ucieczki. Mimo bardzo ciężkiego śledztwa w WUBP w Lublinie zachował niezwykle godną postawę. Skazany na karę śmierci przez WSR w Lublinie, został zamordowany 14 marca 1949 roku w więzieniu na Zamku.

Pokaż więcej

DZIENNIK HISTORII: ZOBACZ WIĘCEJ

18 Sierpnia 1922 (103 lata temu)

Dziennik Historii Polski
Urodził się w Wilnie podporucznik Henryk Wieliczko ps. „Lufa”. Był dowódcą 4. szwadronu 5. Wileńskiej Brygady AK i działaczem zbrojnego podziemia niepodległościowego z lat 1944–1963. Brał udział m.in. w bitwie z Niemcami 31 stycznia 1944 pod Worzianami oraz walczył z partyzantką sowiecką 2 lutego 1944 roku pod Radziuszami.

13 Grudnia 1946 (79 lat temu)

We wsi Niemyje-Skłody w województwie podlaskim, oddział Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i funkcjonariusze UB urządzili obławę na żołnierzy 4. Szwadronu 5. Brygady Wileńskiej pod dowództwem podporucznika Henryka Wieliczko ps. „Lufa”.

Miejsca pamięci: ZOBACZ WIĘCEJ

Kadr historii: ZOBACZ WIĘCEJ

DZIENNIK HISTORII POLSKI

15 Lipca
1410 (615 lat temu)
Odbyła się jedna z największych bitew średniowiecza. Bitwa pod Grunwaldem, wojska polsko-litewskie dowodzone przez króla Władysława Jagiełłę pokonały oddziały Zakonu Krzyżackiego.
1469 (556 lat temu)
Miała miejsce tak zwana „wojna o krowę”- zbrojne starcie między mieszkańcami Świdwina i Białogardu. Przyczyną konfliktu było przekazanie krowy na zimę jednemu z mieszkańców Białogrodu. Jednak gdy właściciel wrócił po swoją własność, spotkał się z odmową. Nocą kilka dni później, mieszkaniec Świdwina wraz z kolegami zabrał swoją krowę. Mieszkaniec Białogrodu postanowił ją odbić i tak się zapędził, że ukradł całe stado. Tak rozpoczął się konflikt między Świdwinem, a Białogrodem - białogardzianie, zaatakowali świdwinian. Według relacji w bitwie zginęło 300 mieszkańców Białogardu, a 100 trafiło do świdwińskiej niewoli. Finalnie bitwę wygrali mieszkańcy Świdwina, czego symbolem była zdobyta flaga, która wisiała 200 lat na kościelnej wieży.
1861 (164 lata temu)
Zmarł członek Rady Administracyjnej w Królestwie Polskim i prezes Rządu Narodowego podczas powstania listopadowego książę Adam Jerzy Czartoryski. Podczas emigracji dowodził obozem Hotelu Lambert.
1876 (149 lat temu)
Zmarł komediopisarz i poeta Aleksander Fredro.
1883 (142 lata temu)
Urodził się gen. bryg. Wacław Przeździecki. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej We wrześniu 1939 roku dowodził obroną Grodna przed Armią Czerwoną. Więziony przez NKWD.
1900 (125 lat temu)
W Jelcu urodził się Antoni Cejzik. Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939 roku walcząc w 13 pułku piechoty, poległ w okolicach Zaborowa 12.IX.1939r. Przed wojną zawodnik Polonii Warszawa, lekkoatleta, dwukrotny olimpijczyk. Dwadzieścia trzy razy ustanawiał rekordy Polski w sztafetach, trójskoku, pchnięciu kulą, rzucie dyskiem, pięcioboju i dziesięcioboju.
1908 (117 lat temu)
W Poznaniu urodził się Henryk Zygalski - matematyk Uniwersytetu Poznańskiego, kryptolog, pracownik kontrwywiadu wojskowego oraz Biura Szyfrów Sztabu Generalnego. Henryk Zygalski był wynalazcą techniki arkuszy perforowanych zwanych „płachtami Zygalskiego”. Wraz z Marianem Rejewskim i Jerzym Różyckim złamał szyfr niemieckiej maszyny „Enigma”, co przyczyniło się do szybszego zakończenia II wojny światowej.
1910 (115 lat temu)
Ignacy Jana Paderewski wygłosił przemówienie pod odsłoniętym pomnikiem grunwaldzkim w 500 rocznicę zwycięskiej bitwy. Był to debiut Paderewskiego jako polityka. Podczas wojny światowej Paderewski wsparł politykę Romana Dmowskiego i Komitetu Narodowego Polskiego.
1941 (84 lata temu)
W ramach akcji Intelligenztzaktion Schlesien aresztowany został przez Niemców Kazimierz Kierzkowski, major piechoty Wojska Polskiego i Armii Krajowej, działacz polityczny i społeczny, szef Biura Propagandy i Informacji Związku Walki Zbrojnej Kraków - Górny Śląsk, założyciel Organizacji Orła Białego.
1943 (82 lata temu)
W Sielcach nad Oką w ZSRR odbyło się uroczyste zaprzysiężenie żołnierzy 1 Dywizji Piechoty im Tadeusza Kościuszki. Przysięga została poprzedzona mszą świętą dla żołnierzy i przybyłej delegacji, którą odprawił ksiądz major Wilhelm Franciszek Kubsz.
1943 (82 lata temu)
Ukraińska Powstańcza Armia dokonała pogromu zamieszkałej przez Polaków wsi Pułhany w powiecie horochowskim w województwie wołyńskim. Za pomocą nie tylko broni, ale i różnych narzędzi Ukraińcy pozbawili życia 97 osób.
1943 (82 lata temu)
Powstał kierujący całością konspiracyjnych działań bojowych ośrodek KG AK - Kierownictwo Walki Podziemnej.
1948 (77 lat temu)
Został zamordowany przez komunistów w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie Bolesław Budelewski ps. „Pług”. Podczas wojny żołnierz AK Ostrołęka, po jej zakończeniu dowodził kompanią terenową podległą Komendzie Powiatu Ostrołęka NZW.
1959 (66 lat temu)
Nieudana próba zamachu w Zagórzu na I sekretarza KC KPZR Nikitę Chruszczowa przeprowadzona przez Stanisława Jarosa (zdjęcie).
2023 (2 lata temu)
W wieku 97 lat zmarła Krystyna Kunowska-Prędecka ps. „Krysia”. Podczas Powstania Warszawskiego sanitariuszka batalionu szturmowego „Odwet”.
Miejsca pamięci

LICZBA MIEJSC PAMIĘCI

© 2019 -   pamietajskadjestes.pl - Wszelkie prawa zastrzeżone