Konstytucja 3 maja

Autorami Konstytucji 3 maja byli Król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj. Nie obeszło się bez przeszkód podczas obrad w trakcie których uchwalono Konstytucję. Okazja nadarzyła się 3 Maja 1791 roku, wówczas wielu przeciwników konstytucji nie powróciło jeszcze z Wielkanocnego urlopu. Po siedmiogodzinnych obradach Sejm zatwierdził konstytucję, a król Stanisław August Poniatowski ją podpisał. Twórcy Konstytucji 3 Maja określili ją jako „ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny”. Konstytucja wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej, tak zwanej gołoty. Celem ograniczeń względem szlachty było zapobieżenie możliwości przekupstwa, biednego szlachcica przez agentów obcego państwa. Konstytucja potwierdzała też przywileje mieszczańskie nadane w akcie prawnym z 18 kwietnia 1791 roku. Według tego aktu, mieszczanie mieli prawo do bezpieczeństwa osobistego, posiadania majątków ziemskich, prawo zajmowania stanowisk oficerskich i stanowisk w administracji publicznej a także prawo nabywania szlachectwa. Miasta miały prawo do wysłania na Sejm 24 plenipotentów jako swoich przedstawicieli, którzy mieli głos w sprawach dotyczących miast. Akt ten obejmował pospólstwo opieką prawa i administracji rządowej. Konstytucja 3 maja znosiła takie „narzędzia władzy szlacheckiej” jak liberum veto, konfederacje, sejm skonfederowany oraz ograniczała prawa sejmików ziemskich. W dniu ustanowienia Konstytucji 3 maja przestaje istnieć Rzeczpospolita Obojga Narodów a w jej miejsce zostaje powołana Rzeczpospolita Polska. Zniesiona zostaje też wolna elekcja, która w wieku XVIII w ogóle się nie sprawdziła, jej miejsce zastępuje władza dziedziczna, którą po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego miał przejąć władca z dynastii Wettynów. Aby czuwać nad bezpieczeństwem wprowadzono stałą armię, której liczebność miała sięgać 100 tysięcy żołnierzy, oraz ustanowiono podatki w wysokości 10% dla szlachty i 20% dla duchowieństwa – gołota, mieszczanie i chłopi byli zwolnieni z płacenia podatku. Katolicyzm został uznany za religię panującą, jednocześnie zapewniono swobodę wyznań, choć apostazja wciąż była uznawana za przestępstwo. Aby Konstytucja była zawsze aktualna co 25 lat miał się zbierać Sejm Konstytucyjny, który miałby prawo zmienić zapisy w konstytucji.
Pokaż więcej

DZIENNIK HISTORII: ZOBACZ WIĘCEJ

6 Października 1788 (237 lat temu)

Dziennik Historii Polski
W Warszawie rozpoczęły się obrady Sejmu, który uchwalił Konstytucję 3 Maja i przeszedł do historii jako Sejm Wielki.

18 Maja 1792 (233 lata temu)

Początek wojny z Rosją w obronie Konstytucji 3 Maja, rosyjskie wojska wkroczyły na teren Rzeczypospolitej.

Miejsca pamięci: ZOBACZ WIĘCEJ

Kadr historii: ZOBACZ WIĘCEJ

DZIENNIK HISTORII POLSKI

8 Lutego
1296 (729 lat temu)
Zamordowany został nieopodal Rogożna król Polski Przemysł II.
1787 (238 lat temu)
Urodził się naczelny wódz w powstaniu listopadowym generał Jan Zygmunt Skrzynecki.
1860 (165 lat temu)
Urodził się związany z Narodową Demokracją prawnik i polityk Wojciech Trąmpczyński. W latach 1919-22 był marszałkiem Sejmu, a od 1922 do 1928 roku marszałkiem Senatu.
1911 (114 lat temu)
W majątku Józin koło Starokonstantynowa (obecnie na Ukrainie) urodził się cichociemny mjr Wacław Kopisto ps. „Kra”, oficer wydzielonej organizacji dywersyjnej „Wachlarz”, uczestnik akcji rozbicia więzienia w Pińsku, obrońca ludności Wołynia przed UPA. Kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari.
1921 (104 lata temu)
Urodził się ppor. Józef Przedpełski ps. „Sławek” żołnierz Związku Walki Zbrojnej i Narodowych Sił Zbrojnych.
1922 (103 lata temu)
Urodził się poeta, prozaik i współzałożyciel pisma "Sztuka i Naród" Tadeusz Gajcy. Jako żołnierz AK walczył w Powstaniu Warszawskim, w którym zginął.
1932 (93 lata temu)
Przyznano patent na polski pistolet samopowtarzalny Vis wz. 35, konstrukcji Piotra Wilniewczyca i Jana Skrzypińskiego. Pierwsza nazwa pistoletu WiS, utworzona od pierwszych liter nazwisk konstruktorów, została na żądanie Departamentu Uzbrojenia zmieniona na Vis (łac. siła).
1940 (85 lat temu)
Zostało uwolnionych z obozów 102 profesorów zatrzymanych podczas Sonderaktion Krakau, powodem był nacisk międzynarodowy.
1944 (81 lat temu)
W Forcie VII zginął mjr Władysław Marmurowicz ps. „Onufry” oficer Wojska Polskiego i AK. Był żołnierzem armii gen. J. Hallera we Francji. W wojnie obronnej 1939 walczył w 73 p.p. jako dowódca kompanii. Aresztowany w Kaliszu 22 stycznia 1944 r. Podczas brutalnego śledztwa w siedzibie gestapo nie zdradził tajemnic organizacyjnych.
1949 (76 lat temu)
W Starych Gałkach, komunistyczna grupa operacyjna UB, KBW i MO rozbiła oddział 11. Grupy Operacyjnej Narodowych Sił Zbrojnych sierż. Wiktora Stryjewskiego ps. „Cacko”. W walce poległo 3 żołnierzy NSZ. Komuniści aresztowali sierż. Wiktora Stryjewskiego oraz jego podkomendnych: Wacława Michalskiego ps. „Gałązka”, Zygfryda Kulińskiego ps. „Albin” i Janinę Samoraj ps. „Celina”.
1951 (74 lata temu)
W warszawskim więzieniu na Mokotowie zostali zamordowani: ppor. Lucjan Minkiewicz ps. „Wiktor”, kpt. Henryk Borowski ps. „Trzmiel”, ppłk. Antoni Olechnowicz ps. „Pohorecki”.
1951 (74 lata temu)
Na dowódcy V Wileńskiej Brygady AK i oddziałów partyzanckich Wileńskiego Okręgu AK majorze Zygmuncie Szendzielarzu ps. „Łupaszka”, władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci przez strzał w tył głowy.
Miejsca pamięci

LICZBA MIEJSC PAMIĘCI

© 2019 -   pamietajskadjestes.pl - Wszelkie prawa zastrzeżone