Józef Franczak ps. „Lalek”

Józef Franczak ps. „Lalek”

Odznaczenia

Medal
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski

Urodził się 25 maja 1918 r. w Kozicach Górnych na Lubelszczyźnie. Przed wojną ukończył Szkołę Podoficerską Żandarmerii w Grudziądzu, po czym przeszedł do służby w Plutonie Żandarmerii w Równem na Wołyniu. W Wojsku Polskim Franczak dosłużył się stopnia sierżanta. Po ataku ZSRS na Polskę 17 września 1939 r. nie złożył broni i walczył z najeźdźcą ze Wschodu. Dostał się do sowieckiej niewoli, z której udało mu się zbiec po kilku dniach. Od tego momentu, aż do śmierci w 1963 r., prowadził konspiracyjną działalność na rzecz wolnej Polski. Jako żołnierz polskiego podziemia niepodległościowego działał w obwodzie lubelskim ZWZ. Po raz pierwszy padł ofiarą denuncjacji w 1941 r., kiedy doniósł na niego Gestapo jeden z mieszkańców Piask pod Lublinem. W czerwcu 1946 r. „Lalek” i jego współtowarzysze zostali aresztowani przez bezpiekę. Udało im się jednak uciec z transportu do więzienia i powrócić do podlubelskich lasów. W 1947 r. Franczak stanął na czele kilkuosobowego patrolu w oddziale WiN dowodzonym przez kpt. Zdzisława Brońskiego ps. „Uskok”. W następnym roku patrol „Lalka” wpadł w zasadzkę UB, z życiem uszedł jedynie Franczak. Na bezpośredni trop Franczaka bezpieka wpadła w roku 1963. Było to możliwe dzięki nawiązaniu przez SB współpracy ze Stanisławem Mazurem (pseudonim operacyjny „Michał”), mieszkańcem wsi Wygnanowice, który przyznał się do kontaktów z „Lalkiem”. Za wydanie partyzanta miał otrzymać 5 tys. złotych. Trop prowadził do gospodarstwa Wacława Becia z Majdan Kozic Górnych. 21 października 1963 r. gospodarstwo zostało otoczone przez funkcjonariuszy SB i ZOMO, łącznie 37 ludzi. Józef Franczak został zastrzelony 21 października 1963 roku. Jego ciało w tajemnicy przed rodziną złożono w anonimowej mogile na jednym z lubelskim cmentarzy. Dopiero po 20 latach szczątki „Lalka” za sprawą jego siostry Czesławy Kasprzak zostały przeniesiono na cmentarz parafialny w Piaskach.

Pokaż więcej

DZIENNIK HISTORII: ZOBACZ WIĘCEJ

17 Marca 1918 (106 lat temu)

Dziennik Historii Polski
Urodził się bohater, żołnierz ZWZ-AK Józef Franczak ps. „Lalek”. Nigdy nie złożył broni ginąc w 1963 roku, ostatni żołnierz walczący w podziemiu niepodległościowym.

21 Października 1963 (61 lat temu)

Zginął Józef Franczak ps. „Lalek”. Został postrzelony we wsi Kozice Górne podczas obławy zorganizowanej przez komunistów. Był żołnierzem ZWZ-AK oraz WiN. Ostatni partyzant podziemia niepodległościowego.

Miejsca pamięci: ZOBACZ WIĘCEJ

Kadr historii: ZOBACZ WIĘCEJ

DZIENNIK HISTORII POLSKI

29 Marca
1848 (176 lat temu)
W Rzymie powstał tzw. Legion Mickiewicza. Z założenia miała to być formacja podobna do walczących u boku Napoleona Legionów Polskich generała Dąbrowskiego. Dowództwo nad nim objął pułkownik Wincenty Siodołkowicz. Legion Mickiewicza powstał w czasie tzw. Wiosny Ludów.
1865 (159 lat temu)
Urodził się, dowódca w czasie wojny polsko-bolszewickiej 2. Armii i Frontu Ukraińskiego, generał Antoni Listowski.
1870 (154 lata temu)
W Klimontowie zmarł gen. Ignacy Hilary Ledóchowski. Brał udział w napoleońskiej inwazji na Rosję 1812r. Podczas powstania listopadowego jako komendant Arsenału otworzył jego bramy ludowi warszawskiemu. Był komendantem Twierdzy Modlin, która skapitulowała 9 października 1831r., jako przedostatni punkt oporu powstańczego. Odznaczony Orderem Virtuti Militari.
1943 (81 lat temu)
Rozpoczęła się prowadzona przez Niemców, pod nadzorem profesora Gerharda Bhutza z Uniwersytetu Wrocławskiego, ekshumacja masowych grobów odkrytych w Katyniu w lutym 1943 roku.
1943 (81 lat temu)
Przeprowadzona, przez oddział „Jędrusiów” i żołnierzy Armii Krajowej, została akcja uwolnienia osadzonych w niemieckim więzieniu w Mielcu, wolność odzyskało około 180 osób.
1944 (80 lat temu)
W ruinach warszawskiego getta została rozstrzelana przez Niemców Wanda Kirchmayer. Była członkiem Tajnej Organizacji Wojskowej w stopniu podporucznika.
1944 (80 lat temu)
W nocy z 29 na 30 marca została zaatakowana przez partyzantów 3 Brygady Wileńskiej, przy wsparciu 7 Brygady por. Wilhelma Tupikowskiego ps. „Wilhelm” miejscowość Nowe Troki (okolice Wilna). Udane natarcie pozwoliło przejąć sporą ilości pieniędzy, żywności, umundurowania i broni. Uderzenie było znakomicie zaplanowane. Po tej akcji żołnierze „Trójki” po raz pierwszy otrzymali żołd.
1946 (78 lat temu)
Żołnierze I plutonu Ruchu Oporu Armii Krajowej dowodzeni przez podporucznika Franciszka Wypycha ps. „Wilk” (zdjęcie) zdobyli posterunek Milicji Obywatelskiej w Niechłoninie w województwie warmińsko-mazurskim.
1978 (46 lat temu)
Zmarł Bronisław Banasik ps. „Zrąb” pułkownik Wojska Polskiego. W służbie od 1918 roku. Członek Komendy Głównej Narodowej Organizacji Wojskowej od 1939 roku,a w latach 1942-44 jej szef. Walczył w powstaniu warszawskim.
Miejsca pamięci

LICZBA MIEJSC PAMIĘCI

© 2019 -   pamietajskadjestes.pl - Wszelkie prawa zastrzeżone | Ustawienia ciasteczek