27 Sierpnia 1896 (128 lat temu)
Urodził się żołnierz Legionów Polskich generał Jan Mazurkiewicz zastępca, a później szef Kedywu Komendy Głównej AK. W Powstaniu Warszawskim dowodził Zgrupowaniem „Radosław”.
8 Lutego 1922 (102 lata temu)
Urodził się poeta, prozaik i współzałożyciel pisma "Sztuka i Naród" Tadeusz Gajcy. Jako żołnierz AK walczył w Powstaniu Warszawskim, w którym zginął.
4 Lutego 1929 (95 lat temu)
Urodziła się Krystyna Sierpińska ps. „Marzenka”, sanitariuszka z Powstania Warszawskiego.
31 Lipca 1944 (80 lat temu)
Rozkaz Komendanta Głównego AK generała Tadeusza Komorowskiego skierowany do dowódcy Okręgu AK Warszawa Miasto płk. Antoniego Chruściela ps. "Monter" (zdjęcie), który mówił o rozpoczęciu powstania w Warszawie 1 sierpnia 1944 o godzinie 17:00.
1 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Poległa w️ Powstaniu Warszawskim pierwsza dziewczyna z Batalionu „Zośka” Anna Wajcowicz ps. „Hanka Kołczanka”, miała tylko 20 lat. Była sanitariuszką i łączniczką oraz wywiadowcą II Oddziału Komendy Głównej AK. Odznaczona Krzyżem Walecznych. W czasie okupacji została studentką Wydziału Architektury tajnej Politechniki Warszawskiej. W roku 1942 wstąpiła do polskiego ruchu oporu.
1 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Z rozkazu Komendanta Głównego AK generała Tadeusza Komorowskiego ps. „Bór” rozpoczęło się o godzinie 17:00 powstanie w Warszawie. Trwało 63 dni, przez które Polacy walczyli o wolną ojczyznę z niemieckim okupantem.
2 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Powstańcy zdobyli następujące budynki: Pocztę Główną, Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych oraz Elektrownię na Powiślu.
2 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Batalion „Zośka” zdobywa na Woli dwa czołgi typu „Panther”. Jeden z nich został nazwany „Pudel”, od pseudonimu pierwszego poległego żołnierza. Na czołgach zostały wymalowane krzyże harcerskie. Czołgi weszły w skład plutonu pancernego Batalionu „Zośka”.
3 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Zgrupowanie Chrobry II AK, do którego należał Witold Pilecki, zdobyło budynki Poczty Dworcowej i Wojskowego Instytutu Geograficznego, na którego dachu wywieszono polską flagę.
4 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
W porze wieczornej, przy towarzyskiej kolacji powstała piosenka „Pałacyk Michla”, późniejszy hymn „Parasola”. Ułożył ją poeta baonu Józef Szczepański ps. „Ziutek”.
6 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
W śródmieściu zaczęła działać Harcerska Poczta Polowa.
7 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Mjr. Stanisław Steczkowski ps. „Zagończyk” staje na czele polskiego przeciwnatarcia na pl. Mirowski. Wieczorem Niemcy wypychają Powstańców na ul. Grzybowską i pl. Grzybowski. Natomiast Płk Karol Ziemski ps. „Wachnowski” organizuje obronę Starówki jako dowódca Grupy Północ. Rozpoczyna się budowa wykopu i barykady, osłaniającej przejście Al. Jerozolimskimi ze strony północnej na południową.
9 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Mając zaledwie 13 lat poległ w Powstaniu Warszawskim łącznik Batalionu „Krybar” Jurek Kotuszewski.
10 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Na Woli Powstańcy wciąż utrzymują placówki przy ul. Okopowej, w rejonie cmentarzy i na Stawkach. Na Powiślu Powstańcy umocnili swe pozycje. Na Starym Mieście hitlerowcy rozstrzelali ponad sto osób. Elektrownia jest pod regularnym ostrzałem niemieckiej artylerii. „Reduta Wawelska” nadal zawzięcie broni się. Powstańcy z Reduty wykopali przejście do kanałów.
11 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Niemieckie wojska opanowały warszawską Wolę, powstańcy wycofali się z Reduty Wawelskiej na Ochocie, a Zgrupowanie Radosław zostało zmuszone do odwrotu w stronę Starego Miasta. Radiostacja sowiecka nieustannie zapewnia, że oddziały radzieckie nadchodzą z odsieczą. Powstańcom przyznano pierwsze krzyże Virtuti Militari za udział w walkach.
12 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Powstańcy pod naporem Niemców musieli wycofać się m.in. z budynków: Dyrekcji Wodociągów i Kanalizacji, Starostwa Grodzkiego Śródmiejsko-Warszawskiego, a także Wojskowego Instytutu Geograficznego.
13 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
8 tysięczne siły niemieckie generała Heinza Reinefartha przystąpiły do likwidacji Śródmieścia.Tego samego dnia hitlerowcy przypuścili atak również na Ogród Krasińskich, co zmusiło Komendę Główną Armii Krajowej do przeprowadzki do Pałacu Raczyńskich.
13 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Z powodu braku wiedzy na temat zdobytego przez powstańców sprzętu tj. niemieckiego transportera z ładunkami wybuchowymi doszło do jego eksplozji. W jej wyniku zginęło ponad 300 osób głównie cywilów, którzy zbiegli się aby podziwiać zdobyczny sprzęt.
14 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Powstańcy podczas walki o Uniwersytet Warszawski zdobyli niemiecki transporter opancerzony z Dywizji SS „Wiking”, nazywany „Jasiem” oraz „Szarym Wilkiem”.
16 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Podczas Powstania Warszawskiego zmarła w wyniku odniesionych ran, ciężko poparzona dzień wcześniej na skutek ostrzału lokalu sekretariatu Departamentu Informacji, łączniczka Departamentu Informacji Delegatury Rządu Halina Beisert ps. „Kasia". Pośmiertnie odznaczona Krzyżem Walecznych.
16 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
W Powstaniu Warszawskim, w walkach na Starym Mieście zginęli żołnierze AK i poeci Tadeusz Gajcy (zdjęcie) i Zdzisław Stroiński.
19 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Na Stare Miasto przypuściło szturm 10 batalinów Heinza Reinefartha. Razem z nimi atakowały 2 bataliony saperów, 20 czołgów i artyleria. W ataku tym uczestniczył także pluton wspierany przez stacjonujący w pobliżu Dworca Gdańskiego pociąg pancerny. Powstańcy odparli część szturmu, ale też i utracili dwa domy przy ulicy Tłomackie. Spłonęły także kościoły Sakramentek, Jezuitów, Najświętszej Marii Panny oraz Archiwum Skarbowe.
21 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Poległ 11-letni łącznik z Powstania Warszawskiego, Wojtuś Zalewski ps. „Orzeł Biały”. 1 sierpnia dołączył jako ochotnik do Zgrupowania „Chrobry II”. W oddziale wyznaczono mu funkcję łącznika.
22 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
W czasie Powstania Warszawskiego podczas próby natarcia na Dworzec Gdański poległ podporucznik Stanisław Kozicki ps. „Howrela” harcmistrz, członek Szarych Szeregów, żołnierz Armii Krajowej, dowódca 1. Plutonu 3. Kompanii „Giewont” Batalionu „Zośka”.
22 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Na Starym Mieście piechota niemiecka pod osłoną czołgów naciera na barykady na Nalewkach i Długiej. Powstańcy odpierają ataki, broniąc dostępu do pl. Krasińskich. Wieczorem, obrona polska załamuje się. Niemcy zdobywają Arsenał na ulicy Długiej, a ponadto wdzierają się na Bielańską, Tłomackie, Nalewki.
23 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Powstańcom Warszawskim udało się zdobyć Komendę Policji na Krakowskim Przedmieściu oraz kościół św. Krzyża.
24 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Podczas powstania warszawskiego w zniszczonej kamienicy na ul. Długiej 27/29 powstaje stanowisko obronne tzw. „Reduta Matki Boskiej”.
24 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Powstańcy warszawscy toczyli walki o Stare Miasto.
25 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
W nocy z 25 na 26 odbyła się ewakuacja ze Starego Miasta do Śródmieścia władz cywilnych i dowództwa Powstania Warszawskiego.
27 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Wojska Niemieckie po ciężkich walkach z powstańcami zdobyły katedrę warszawską.
28 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Budynek Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych został zajęty przez Niemców.
30 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Podczas Powstania Warszawskiego Niemcy dokonali mordu 300 chorych i rannych ze szpitala św. Jana Bożego przy ul. Bonifraterskiej.
31 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Rozpoczęła się w Warszawie ewakuacja ludności kanałami ze Starego Miasta do Śródmieścia i na Żoliborz.
31 Sierpnia 1944 (80 lat temu)
Podczas powstania w Warszawie przebijając się ze Starówki do Śródmieścia zginął harcmistrz, uczestnik kampanii z 1939 roku major Jan Kajus Andrzejewski ps. „Jan”, dowodził Brygadą AK „Broda 53”.
2 Września 1944 (80 lat temu)
W trwającym już ponad miesiąc Powstaniu Warszawskim Niemcom udało się zająć Sadybę oraz przejąć kontrolę nad Starym Miastem.
3 Września 1944 (80 lat temu)
Podczas Powstania Warszawskiego poległ Jerzy Tyczyński „Jur”. Był plutonowym podchorążym Armii Krajowej, żołnierz w Kompanii „Koszta”.
3 Września 1944 (80 lat temu)
Niemcy oficjalnie uznają prawa kombatanckie żołnierzy Armii Krajowej. Cięgle trwa bombardowanie i ostrzał Powiśla i Śródmieścia Północnego.
5 Września 1944 (80 lat temu)
W Powstaniu Warszawskim pod gruzami gmachu Poczty Głównej przy pl. Napoleona podczas niemieckiego bombardowania zginęła Teresa Maria Hulewicz. Była sanitariuszką i łączniczką w Batalionie „Kiliński” - 2. kompania „Szare Szeregi”.
5 Września 1944 (80 lat temu)
Siedzibę Banku PKO przy ulicy Jasnej 9 opuszczają Sztab Komendy Głównej AK i Sztab Okręgu Warszawa AK. Nową siedzibę znajdują one w budynku tzw. „Małej Pasty” przy ulicy Piusa XI 19.
6 Września 1944 (80 lat temu)
Zginął szef Wydziału I Komendy Okręgu Warszawa AK major Wacław Kuliszewski ps. „Asesor”.
6 Września 1944 (80 lat temu)
Padły ostatnie punkty polskiego oporu na Powiślu. Na rogu ulic Tamki i Smulikowskiego w szpitalu Niemcy zamordowali rannych powstańców oraz ich kapelana o. Michała Czartoryskiego.
10 Września 1944 (80 lat temu)
W szpitalu powstańczym przy ul. Marszałkowskiej 75 wskutek ran, umiera plutonowy podchorąży Józef Szczepański ps. „Ziutek", dowódca jednej z drużyn batalionu AK Parasol. Twórca min.: „Pałacyk Michla” czy „Czerwona zaraza”.
13 Września 1944 (80 lat temu)
W walkach o ZUS zginął m.in. Ryszard Klauze (zdjęcie), sierżant I plutonu „Sad” kompanii „Rudy”. W walkach na Książęcej 1 polegli podporucznik Wojciech Lenart z II plutonu „Alek” 2. kompanii „Rudy” i Wiesław Tyczyński z III plutonu „Felek”. W szpitalu na Czerniakowskiej zmarł Zbigniew Sokola-Maniecki, dowódca drużyny w 1. kompanii „Maciek”.
13 Września 1944 (80 lat temu)
Sowieckie samoloty dokonały pierwszych zrzutów z bronią i żywnością dla walczących powstańców.
15 Września 1944 (80 lat temu)
Podczas walk powstańczych w wieku 20 zginęła Stefania Grzeszczakówna „Stefa” Była łączniczką III plutonu „Felek 2” kompanii „Rudy” harcerskiego batalionu Armii Krajowej „Zośka”.
16 Września 1944 (80 lat temu)
Początek walk 3. Dywizji Piechoty 1. Armii WP o przyczółki warszawskie na lewym brzegu Wisły.
17 Września 1944 (80 lat temu)
Pod osłoną nocy na Czerniaków przedostaje się grupa z I i III batalionu 9 pułku piechoty 3 dywizji I Armii Wojska Polskiego pod dowództwem kapitana Stanisława Olechnowicza. 900 żołnierzom udaje się odeprzeć niemiecki atak na ulicę Okrąg.
18 Września 1944 (80 lat temu)
Nad Warszawą pojawiło się ponad 100 amerykańskich samolotów B-17, które dokonały zrzutów.
20 Września 1944 (80 lat temu)
Niemcy dopuszczają się zbrodni na ludności. Egzekutorzy z oddziału Dirlewangera zabili około 1000 osób w magazynach „Społem”. Rozstrzelano wszystkich, którzy byli zdolni do walki.
20 Września 1944 (80 lat temu)
Poległ Witold Modelski ps. „Warszawiak”, niespełna dwunastoletni łącznik bojowy i żołnierz zgrupowania AK „Gozdawa”, a po upadku Starówki i przedostaniu się przez Śródmieście na Czerniaków żołnierz baonu „Broda 53” harcerskiej kompanii „Parasol”. Odznaczony Krzyżem Walecznych.
24 Września 1944 (80 lat temu)
Niemcy zdobyli przyczółek czerniakowski, broniony przez powstańców i żołnierzy LWP, mordując następnie ok. 200 rannych.
26 Września 1944 (80 lat temu)
Poległa na Mokotowie w starciu z niemieckimi czołgami 21-letnia Kasia Borowińska, sanitariuszka i łączniczka z Powstania Warszawskiego. Odznaczona Krzyżem Walecznych
27 Września 1944 (80 lat temu)
Niemcy zamordowali blisko 140 wziętych do niewoli Powstańców Warszawskich, którzy omyłkowo wyszli z kanałów przy ulicy Dworkowej.
27 Września 1944 (80 lat temu)
Kapitulacja powstańców warszawskich walczących na Mokotowie.
29 Września 1944 (80 lat temu)
Poległ 11- letni „Jędruś” Szwajkert️ Powstaniec Warszawski️ - Sanitariusz. Niemcy wtargnęli do domu Szwajkertów i nakazali opuszczenie bloku. Czołg oddał strzał do ludzi, którzy wychodzili z budynku. „Jędruś” został ciężko ranny, niemcy nie pozwolili go opatrzyć. Zmarł kilka godzin później.
30 Września 1944 (80 lat temu)
Kapitulacja powstańców warszawskich walczących na Żoliborzu.
25 Listopada 1945 (79 lat temu)
Został utworzony na warszawskiej Woli Cmentarz Powstańców Warszawskich, są tam pochowane szczątki ponad stu tysięcy osób, zarówno powstańców jak i ludności cywilnej.
1 Sierpnia 1989 (35 lat temu)
Został odsłonięty Pomnik Powstania Warszawskiego na Placu Krasińskich.
31 Lipca 2004 (20 lat temu)
Zostało otwarte Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie.
6 Października 2021 (3 lata temu)
Zmarł plutonowy podchorąży Jarosław Grabiński ps. „Wojtek”. Brał udział w Powstaniu Warszawskim w wieku 19 lat. Walczył na Mokotowie w pułku „Baszta” w batalionie „Bałtyk”.
7 Lipca 2022 (2 lata temu)
Zmarł Andrzej Lajer ps. „Kizior”. Podczas powstania warszawskiego walczył jako strzelec w zgrupowaniu „Chrobry II”.
11 Lipca 2022 (2 lata temu)
W wieku 100 lat zmarła, urodzona we Lwowie, Helena Wartalska ps. „Hanka". Była sanitariuszką Armii Krajowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego.
