Dywizjon 303 - Dziennik Historii

W czasie powstania Chmielnickiego rozpoczęła się obrona Zbaraża. 15 tysięczna polska załoga twierdzy dowodzona przez wojewodę ruskiego Jeremiego Wiśniowieckiego wspierana przez piechotę niemiecką broniła się przed atakami 300 tysięcznej armii Tatarów i Kozaków pod dowództwem chana Islama III Gireja.

Zakończyła się zwycięstwem wojsk polskich bitwa pod Beresteczkiem, jedna z największych bitew lądowych XVII wieku mająca miejsce w czasie Powstania Chmielnickiego. Stanęły naprzeciw siebie liczące 100 tysięcy ludzi połączone wojska kozacko-tatarskie oraz armia Rzeczpospolitej w sile 63 tysięcy żołnierzy, prowadzona przez króla Jana Kazimierza.

W czasie insurekcji kościuszkowskiej wojska powstańcze stoczyły aż trzy bitwy na przedpolach Warszawy. Z Rosjanami i Prusami walczono pod Raszynem, Błoniem i Gołkowem.

Odbyła się bitwa pod Mirem. Licząca 3 tysiące żołnierzy 4 Dywizja Lekkiej Kawalerii pod dowództwem generała dywizji Aleksandra Różanieckiego starła się z 9 tysięcznym korpusem kozackim atamana Matwieja Płatowa. Wobec ogromnych sił wroga Polacy ponieśli znaczne straty.

Podczas powstania listopadowego miała miejsce trzecia bitwa pod Kałuszynem w trakcie której wojska powstańcze dowodzone przez generała dywizji Wojciecha Chrzanowskiego pobiły tylną straż rosyjską pod dowództwem generała Jewgienija Gołowina.

W czasie buntu zesłanych na Syberię polskich powstańców styczniowych zwanego też powstaniem zabajkalskim doszło do bitwy nad rzeką Bystrą w okolicach miasta Miszycha. Słabo uzbrojone oddziały buntowników próbowały stawić czoła Rosjanom. Niestety zakończyło się to sromotną klęską Polaków.

Urodził się założyciel i pierwszy dowódca słynnego Dywizjonu 303 pułkownik Zdzisław Krasnodębski.

Początek Bitwy o Anglię, w której wielką rolę odegrały cztery polskie dywizjony lotnicze walczące po stronie brytyjskiej.

W niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz został rozstrzelany płk. Marian Ocetkiewicz. Legionista, dowódca 71, 56 i 18 pułku piechoty. Dowodził Brygadą Korpusu Ochrony Pogranicza Wilno. W konspiracji zastępca komendanta głównego Tajnej Organizacji Wojskowej „Związek Orła Białego”.

Do kwatery UPA został wysłany przez Rząd RP ppor. Zygmunt Rumel celem zahamowania rzezi wołyńskiej. Podporucznik Rumel, przedstawiciel AK i woźnica przybyli na rozmowy bez broni. Ukraińscy bandyci w „geście dobrej woli” rozerwali ich końmi.

Rozpoczęła się trwająca ponad trzy tygodnie Obława Augustowska - szeroko zakrojona akcja pacyfikacyjna obejmująca tereny Puszczy Augustowskiej, której celem była likwidacja i rozbicie oddziałów podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego działających w rejonie Suwałk i Augustowa.

Na dębickim rynku wykonano jedną z ostatnich publicznych egzekucji. Jej ofiarami byli trzej żołnierze Narodowych Sił Zbrojnych z oddziału Jana Stefki ps. „Mściciel" tj.: Józef Grębosz ps. „Pszczółka”, Józef Kozłowski ps. „Mruk” i Franciszek Noster ps. „Bukiet”. Po wykonaniu wyroku przez powieszenie ciężarówka z ciałami powstańców kilkukrotnie okrążyła miasto.

Aresztowany został przez łódzki UB Gracjan Fróg ps. „Szczerbiec” kapitan piechoty Wojska Polskiego, w czasie wojny obronnej dowódca szwadronu techniczno-gospodarczego 33 Dywizjonu Pancernego Wileńskiej Brygady Kawalerii, żołnierz 6. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, dowódca 3 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej.

Zginęli ostatni partyzanci antykomunistycznego podziemia na Sądecczyźnie i Podhalu z tzw. grupy przetrwania Stanisława Perełki ps. „Dębiński” (zdjęcie). Ukrywali się w Lesie Krzemieniny nad Szczawnicą pod szczytem Prehyby (Beskid Sądecki), gdzie polegli w czasie obławy milicji i wojska.