PRZED ROKIEM

PRZED ROKIEM

Rok temu stolica Polski, Warszawa, przeżywała niezapomniane i wzniosłe chwile. Odwieczny wróg polskości i chytry ciemiężca walił się w przepaść. Co chwila nadchodziły radosne wieści z zachodniego frontu, że niepokonana, zdawałoby się, siła pruskiego militaryzmu, rozpada się w nicość, że zwycięskie armje naszych sojuszników idą w nieodpartym ataku naprzód, że cesarz i wszystkie kronprince gotują się już do ucieczki i uciekają, i że nad całym światem, a przedewszystkiem nad naszą nękaną Ojczyzną wschodzi wielkie słońce wolności i zwycięstwa.

Wiadomości te zelektryzowały miasto. Poruszyły je do głębi, wydobyły na jego powierzchnię te ukryte, a wiecznie pulsujące źródła najgłębszego patryjotyzmu i ofiary narodowej.

Rozpoczęło się przedewszystkiem masowe rozbrajanie Niemców. Nad wieczorem dnia 10 listopada do żołnierza niemieckiego, idącego Nowym-Światem, podeszło kilkunastu członków P. O. W., żądając oddania broni. Niemiec oddał posłusznie, bez słowa protestu. W godzinę później akcja planowego rozbrajania odbywała się po całym mieście. Jakby czarodziejskim sposobem pojawiły się nagle na mieście patrole Polskiej Organizacji Wojskowej, która w ukryciu i celowo przygotowywała się do tego ostatecznego momentu. Natychmiast obstawiono już własnym wojskiem wszystkie rogatki, a wszyscy żołnierze niemieccy pochowali się do koszar.

Około północy zagrzmiały pierwsze strzały. Zdobywano dworzec Wiedeński, następnie ratusz i koszary w różnych punktach miasta. W krótkim czasie zajęto wszystkie ważniejsze posterunki i zaczęto mobilizować całą młodzież. W akcji tej ludność Warszawy brała najwyższy udział, przychodząc wszędzie z czynną pomocom Polskim Organizacjom Wojskowym.

Prawie równocześnie ogólny prąd, zmierzający do zrzucenia ciężkiej, ohydnej łapy okupacji, rozlał się po całym kraju. W podobny sposób i mniej więcej w tym samym czasie postąpiono w Częstochowie, Piotrkowie, Radomiu, Łodzi, Siedlcach, Włocławku, Łowiczu i Skierniewicach. Okazało się, że nienawiść do Niemców była nietylko żywiołową, ale i wojskowo zorganizowaną. Wszędzie wystąpiły na widownię Polskie Organizacje Wojskowe, które po krótkim oporze rozbrajały wojska niemieckie i obejmowały władzę.

Tak było przed rokiem. Od tego czasu przemierzyliśmy wielka drogę wysiłku, zwycięstw wojennych i organizacji państwa. Zrobiliśmy dużo i dowiedliśmy światu, a przedewszystkim sobie samym, że jesteśmy narodem wielkim, potężnym, który nietylko chce, ale i umie tworzyć państwo w najtrudniejszych warunkach politycznych i społecznych. Trudności, jakie mamy do zwalczenia są niewątpliwie wielkie. Dużo jeszcze trudu i ofiar pociągnie za sobą sprawa ostatecznego uporządkowania granic naszej Ojczyzny i ustalenia porządku prawnego wewnątrz kraju. Ale wiemy o tym dobrze i mamy tę najgłębszą wiarę, że każdy żołnierz i każdy prawy obywatel tego państwa wszystko co mu najdroższe gotów jest złożyć w ofierze, aby dopomóc do zbudowania potężnej i kwitnącej Ojczyzny.

Rok wytężonego trudu i wielkich ofiar jest poza nami. Przed nami lata całe, w które wstępujemy z nadzieją, miłością i wiarą w przyszłość.

                     Cz.

 

Źródła:

  • „Żołnierz Polski" pismo poświęcone czynowi i doli żołnierza polskiego. Nr 66. Warszawa, środa 12 listopada 1919. 

Miejsca pamięci

POWIĄZANE KADRY

DZIENNIK HISTORII POLSKI

28 Marca
1892 (132 lata temu)
Urodził się, dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża w czasie polskiej kampanii z 1939 roku, pułkownik Stanisław Dąbek.
1921 (103 lata temu)
Urodził się Jerzy Bielecki, jeden z pierwszych więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau (numer 243), żołnierz Armii Krajowej, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
1928 (96 lat temu)
Urodził się Zbigniew Brzeziński szef Rady Bezpieczeństwa Narodowego Stanów Zjednoczonych w latach 1977-81 za czasów prezydentury Cartera. Przyczynił się do upadku komunizmu w Europie.
1933 (91 lat temu)
Władze państwowe rozwiązały opozycyjny Obóz Wielkiej Polski, który po przewrocie majowym w 1926 r. założył Roman Dmowski.
1940 (84 lata temu)
Aresztowany został przez Gestapo lekkoatleta i mistrz olimpijski w biegu na 10 kilometrów z 1932 roku Janusz Kusociński. Walczył w wojnie obronnej z 1939 roku, został rozstrzelany w podwarszawskich Palmirach.
1943 (81 lat temu)
W areszcie Gestapo na Pawiaku Niemcy zakatowali na śmierć kaprala Huberta Lenka harcmistrza, członka Szarych Szeregów, żołnierza Armii Krajowej, uczestnika słynnej Akcji pod Arsenałem.
1945 (79 lat temu)
Drugi dzień aresztowań przez NKWD przywódców Polskiego Państwa Poodziemnego.
1949 (75 lat temu)
W Lubinie funkcjonariusze Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego aresztowali porucznika Romana Szczur vel Szumski ps. „Urszula”, żołnierza 23. Pułku Piechoty w Włodzimierzu Wołyńskim, oficera Armii Krajowej, dowódcę placówek Stary Zamość i Nielisz Obwodu Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej Zamość.
1977 (47 lat temu)
W Lailly-en-Val zmarł gen. bryg. Jan Kazimierz Kruszewski. Legionista, dowódca KOP, w wojnie obronnej 1939 roku dowodził Grupą Operacyjną w Armii Odwodowej „Prusy”.
Miejsca pamięci

LICZBA MIEJSC PAMIĘCI

© 2019 -   pamietajskadjestes.pl - Wszelkie prawa zastrzeżone | Ustawienia ciasteczek